IJdelheid
De huidige betekenis van het woord gaat in de richting van wat in het Latijn aangeduid werd als superbia en in het Grieks als hybris.Superbia
Met superbia of hoogmoed wordt het verlangen om belangrijker of aantrekkelijker te zijn bedoeld, of een liefde voor zichzelf. De andere betekenis van het woord ijdelheid komt overeen met het Latijnse vanitas en duidt op leegheid, vergankelijkheid en zinloosheid.De Hybris
De hybris-gedachte is een typisch en veelvoorkomend thema in het Griekse denken, dat in verschillende mythen, epen, tragedies, in de geschiedschrijving en in de ethiek onder allerlei vormen naar voren treedt. De vermetele overmoed van een mens, die, in eigenwaan verstrikt en verblind, zich door niets of niemand een halt wenst te laten toeroepen en in zijn ongebreidelde heerszucht zelfs de hand slaat aan een door de goden vastgelegde wereldorde of tegen het lot, wordt door goddelijk ingrijpen meedogenloos afgestraft.Karakteristiek daarbij is dat de schuldige altijd zijn eigen ongeluk veroorzaakt, omdat hij na het overschrijden van de grens of norm met verblinding getroffen wordt en niet meer merkt dat hij zijn eigen ondergang tegemoet gaat.
Marsyas
Een figuur uit de grielse mythologie, een satyr afkomstig uit Phrygië. Volgens bepaalde bronnen is hij de uitvinder van de Aulos, een fluit met twee pijpen.Gangbaar is ook het verhaal dat de godin Athena dit instrument uitvond. Zij wierp het echter weg en vervloekte het, omdat ze te horen had gekregen dat, wanneer ze speelde, er een lelijke uitdrukking op haar gezicht verscheen. Over ijdelheid gesproken.
Marsyas is de vinder. Hij blijkt het instrument goed te beheersen, en geraakt zo overtuigd van zijn muzikale kwaliteiten dat hij Apollon, de god van de muziek, die de lier bespeelt, uitdaagt tot een duel. Apollo neemt de uitdaging aan, op voorwaarde dat de winnaar naar believen met de tegenstander zal mogen omspringen.
Apollon wint uiteindelijk, omdat hij zijn lier ook ondersteboven bespelen kan, en dat kan Marsyas niet. Volgens afspraak mag Apollon doen wat hij wil met de satyr : de god bindt hem aan een boom en vilt hem levend.
Ovidius beschrijft ook hoe de tranen van Marsyas' vrienden de rivier de Marsyas doen ontstaan.
Hoogmoed komt voor de val!
